Ba tăng

Đầu thập niên sáu mươi, gia thế khó khăn, má tôi định mở tiệm cà phê & điểm tâm để đắp đổi qua ngày. Ba tôi nói, muốn buôn bán phải mần sao cho hợp pháp, tức phải có "ba tăng" (patent, môn bài) đàng hoàng, đừng để người ta mần khó dễ. Má tôi lên nhà "đoan", gần bót "sit dèm", nói..., ý muốn bán tiệm cà phê.

Nghe xong họ biểu cho địa chỉ để xuống dòm địa thế rồi mới cấp "ba tăng".

Mấy bữa sau có hai người nhơn viên của Nhà "đoan" xuống. Một người đờn ông và một người phụ nữ trẻ, ăn mặc tươm tất, đi đứng nói năng lịch sự lắm. Họ đi xung quanh tiệm, kéo thước đo, vô tiệm dòm một hồi rồi lắc đầu .

"Sao Cô -Chú ?".

Má tôi hỏi. Người phụ nữ trả lời :"Tiệm bà nhỏ quá, dưới năm chục thước vuông, mà không có chỗ cho thực khách rửa tay nữa nên không cần "ba tăng".

Coi bộ hổng xong,má tôi xuống nước năn nỉ :

"Nhờ Cô -Chú thương tình , tôi một chục đứa con nên mở tiệm sanh nhai qua ngày , nếu hổng cho bán chắc . . ."

Người đờn ông đỡ lời :

"Dạ hổng phải dị (vậy). Hổng cấp "ba tăng" bởi tiệm bà nhỏ quá, kê có mấy cái bàn, hổng đủ sở hụi, tiền đâu đóng "ba tăng" nên bà cứ buôn bán mà hổng cần "ba tăng" ba tiếc gì hết. Coi ngày đi rồi buôn bán, mần ăn, chúc bà buôn may bán đắt, xin kiếu".

Nói xong họ bỏ về. Má tôi cám ơn rối rít, không kịp mời nước họ nữa. Suốt mấy chục năm trời, không đồng bạc thuế. Nhờ cái tiệm nước nho nhỏ, anh em tôi được khôn lớn . . .

Hơn năm chục năm sau, ngồi nghĩ lại thấy ứa nước mắt. Cũng con người với nhau mà cách cư xử sao cách trở muôn trùng . . .

@internet