Scott Brown, ông là ai?
Chưa bao giờ không khí Tòa Bạch Ốc nặng nề đến thế. Trên nguyên tắc ngày Thứ Tư 20 tháng 1-2010 phải là một ngày vui vì đánh đấu đúng một năm Tổng Thống Barack Obama tuyên thệ nhậm chức, trở thành nhà lãnh đạo da mầu đầu tiên của nước Mỹ. Chẳng ai thấy được không khí vui mừng mà ngược lại, chỉ thấy những âu lo thể hiện rõ nét trên khuôn mặt của các vị cố vấn thân cận của ông số 1.
Ở Quốc Hội cũng thế. Các vị dân cử thuộc đảng Dân Chủ ai nấy đều lộ vẻ băn khoăn vì không biết tương lai chính trị của họ sẽ như thế nào và liệu đường lối hoạt động của đảng trong 10 tháng tới có kịp lấy lại niềm tin của cử tri toàn quốc hay không. Lo âu, căng thẳng đến mức Thượng Nghị Sĩ Dân Chủ Claire McCaskill bảo với báo chí: “Bất kỳ ai đang có mặt trong tòa nhà này lúc nào bảo với các ông là họ không lo, các ông cứ việc tát vào mặt họ cho tôi”.
Tất cả chỉ vì ông Scott Brown, ứng viên Cộng Hòa mới đắc cử chức thượng nghị sĩ đại diện cho tiểu bang Massachussetts, ghế đại biểu trong 40 năm trời thuộc về ông Edward Kennedy.
Scott Brown, ông là người mẫu .
Tân Nghị Sĩ Scott Brown là ai? Chỉ chừng 3 tuần lễ trước đây ngay cả dân chúng Massachussetts cũng chẳng mấy ai biết đến ông, dù ông đã nhiều năm giữ chức dân biểu và sau đó là nghị sĩ tiểu bang. Với những người biết ông, dường như họ chỉ biết chuyện lúc còn trẻ cậu thanh niên Scott Brown từng chụp hình “chuổng cời” cho một bài báo của tạp chí Cosmopolitan viết về những tiêu chuẩn cần có để được chọn là “người đàn ông sexy nhất nước Mỹ”. Sau này khi bắt đầu tham gia sinh hoạt chính trường ông mới tiết lộ điều này, bảo thêm lúc đó “còn trẻ, đang cần tiền đi học luật” và tiền tờ báo trả “phần nào đã giúp tôi trở thành luật sư”.
Là người năng hoạt động, ông tân nghị sĩ 50 tuổi ngày nào cũng thức dậy từ 5 giờ sáng để tập thể dục và làm việc đầu tắt mặt tối cho đến khi ông tắt đèn đi ngủ. Ông từng khoe với một đài truyền hình ở Boston: “Tôi lúc nào cũng làm việc, ngay cả lúc ngồi xem T.V. tôi cũng phải làm thêm một việc gì đó như viết thư chẳng hạn. Mỗi sáng khi tập thể dục, tôi vừa chạy trên máy tập vừa đọc báo”.
Trong hơn một thập niên hoạt động chính trị ông luôn luôn là ứng viên tạo sôi nổi đến độ báo chí địa phương phải chú ý tới, khởi đầu với cuộc tranh cử chức dân biểu tiểu bang hồi 1998 bằng lời cam kết “sẽ đi bộ, chạy bộ hay đạp xe đạp” đến gõ cửa từng nhà cử tri trong đơn vị ông đại diện. Phương tiện di chuyển chính của ông: chiếc xe truck GMC màu xanh cũ kỹ, đã chạy gần 200,000 miles.
Trên chính trường ông nằm trong danh sách những chính trị gia bảo thủ, làm việc khá vất vả với nhưng đồng viện Dân Chủ của tiểu bang nổi tiếng cấp tiến của nước Mỹ. Ông ủng hộ quyền phá thai của phụ nữ, ông bỏ phiếu đồng ý với kế hoạch cải tổ bảo hiểm y tế của tiểu bang. Chương trình cải tổ của Massachussetts tương tự như chương trình được Thượng Viện Liên Bang thông qua trước ngày Lễ Giáng Sinh năm ngoái, nhưng cam kết với cử tri “nếu đắc cử vào Thượng Viện sẽ bỏ phiếu chống đối” vì dự luật của liên bang “vừa tốn kém quá nhiều công quỹ vừa không đáp ứng được nguyện vọng của dân chúng”.
Ông cũng mạnh mẽ chống đối việc cho người đồng tính lập gia đình, đã từng lên tiếng bảo những cặp nhân tình cùng giới tính nắm tay nhau tình tứ đi ngoài đường “coi không được”. Ông giữ chức trung tá trong lực lượng trừ bị, nhiệt liệt tán thành quyết định đưa thêm quân sang Afghanistan mà Tổng Thống Obama loan báo cách đây vài tháng, nhưng chưa hề đặt chân sang cả hai chiến trường Afghanistan hay Iraq.
Dân chúng tiểu bang Massachussetts không biết nhiều về ông, nhưng có thể họ biết khá nhiều về già đình ông. Vợ ông - bà Gail Huff - là một tài tử và từng làm phóng viên cho một đài truyền hình địa phương, “rất thích đi chợ trời để có thể trả giá”; cô con gái lớn là cầu thủ bóng rổ của trường Boston College nhưng nổi tiếng vì từng vào đến bán kết giải tuyển lựa ca sĩ “America Idol”, cô con gái út Arianna đang học Ðại Học Syracuse University. Cả hai cô đều nổi tiếng xinh đẹp.
Ông tân thượng nghị sĩ cũng từng kể cho tờ Boston Globe biết chuyện thủa bé, bố mẹ ly dị sớm phải sống với bà nội và bà cô ruột. Vẫn theo ông, “cha mẹ tôi ly dị cả thảy 4 lần, nên tôi không có một tuổi thơ êm đềm như những đứa trẻ khác. Cũng chính ông kể lại năm 12 tuổi “từng bị cảnh sát bắt về tội ăn cắp băng nhạc ở siêu thị”, sau đó ông chánh án bắt viết bài luận văn với đề tài “gia đình em nghĩ gì nếu biết em bị tù về tội ăn cắp”.
Theo chiến lược gia Cộng Hòa Mark McKinnon, ông Brown thu hút được cảm tình của cử tri “bằng lòng nhiệt thành, lời hứa sẽ ủng hộ tất cả các dự luật giảm thuế cho dân chúng và sẽ thay đổi đường lối hoạt động của thủ đô Washington D.C.”. Quan sát cuộc bầu cử, ký giả Lois Romano của tờ the Washington Post nhận xét cử tri “xem ông như một người bạn chân tình giúp họ vượt qua những khó khăn” do cuộc suy thoái kinh tế gây nên; blogger Stephen Westinghouse thì viết dù không ở mức độ như ông Obama tạo được cách đây vài năm, nhưng “chiếc xe truck cũ kỹ ông lái đi vận động xin phiếu đã trở thành biểu tượng cho một khuôn mặt hoàn toàn mới, một hướng đi mới cho chính trường tiểu bang và của cả quốc gia”. Tờ Boston Globe cho hay ông cũng khéo lèo vận dụng Internet để quyên tiền vận động tranh cử: mới tuần trước “chỉ trong 1 ngày trời ông kiếm được 1 triệu dollars”.
Tất cả những điều vừa nêu không quan trọng cho bằng sự kiện chính trị đang làm điên đầu Tòa Bạch Ốc và Quốc Hội: chiến thắng của ông giúp đảng Cộng Hòa có 41 ghế thượng nghị sĩ, vừa đủ để có thể ngăn chận tất cả những dự luật bên Dân Chủ muốn đưa ra. Chiến thắng đầy bất ngờ này cũng đẩy Tòa Bạch Ốc đến chỗ phải duyệt xét lại toàn bộ kế hoạch hành động cho những năm tới vì không còn giữ thế “một mình một chợ”, toàn quyền quyết định chính sách và đường hướng cho đất nước.
Scott Brown, ông lật ngược thế cờ .
Sáng Thứ Tư, cuộc họp báo thường lệ của Tòa Bạch Ốc trễ 15 phút. Các nhà báo vẫn ồn ào với câu hỏi không biết Tổng Thống Obama muốn gì trong ngày kỷ niệm 1 năm ông nắm quyền. Ký giả Paul Kane nhanh nhảu trả lời “cuộc bầu cử ở Massachussetts cho thấy cử tri trút hết tức giận vào đảng Dân Chủ”, nhà báo John Harris tiếp lời “món quà ông Obama đang cần là một chiến lược chính trị mới” để đảng Dân Chủ vững tâm ở cuộc bầu cử giữa kỳ diễn ra vào tháng 11 năm nay.
Nghe nói sáng hôm đó khi đưa cà phê vào phòng làm việc cho ông Obama, người nhân viên phục dịch có ngỏ lời chúc mừng tổng thống vừa làm chủ Tòa Bạch Ốc được đúng một năm. Ông Obama chỉ ngước mắt nhìn, nở nụ cười rất nhẹ đi kèm với lời cám ơn, thay cho những cử chỉ niềm nở thường ngày. Ai cũng biết ông đang gặp khó khăn, chưa chắc tối hôm trước ông ngủ yên giấc.
Tại Quốc Hội cũng thế. Trưa hôm đó các vị thượng nghị sĩ Dân Chủ ăn trưa chung với nhau, bữa ăn bắt đầu bằng phát biểu của Nghị Sĩ Dick Durbin, nhắc mọi người “kết quả ở Massachussetts là tiếng chuông cảnh báo”, bà Barbara Boxer của tiểu bang California bảo thêm “tất cả chúng ta đều phải làm việc cực nhọc hơn nữa”, ý muốn nói không thể đảm bảo 19 ghế nghị sĩ đảng Dân Chủ đang nắm sẽ tiếp tục của đảng Dân Chủ sau cuộc bầu cử giữa kỳ.
Cả hành pháp lẫn lập pháp chỉ có một người vẫn tự tin, đó là ông cố vấn David Axelrod. Ông nói với giọng chắc nịch: “Bằng mọi giá không thể để cuộc bầu cử giữa kỳ năm nay phản ánh quan điểm bực bội của cử tri với Tổng Thống”. Nhưng làm thế nào để cử tri hài lòng với Tổng Thống thì chưa nghe ông nói tới.
Nguyễn Văn Khanh
