Em Gái Tôi Và Con Dê Đen
Thầy bu tôi theo ông bà ông vải trong trận lụt mùa thu năm mậu thân, chẳng để lại gì, ngoài một đứa em èo uột và một con dê đen. Cả hai đứa ngồi trong cái thúng chai mà tôi bám theo. Tôi ghét em tôi. Không phải tôi ích kỷ hay vô tình, mà vì chúng tôi kỵ mạng khắc khẩu, sống chung lâu đâm mỏi mệt(Right:Nhà văn Tâm Thanh). Nuôi không thành vấn đề, tôi hơn nó những sáu tuổi, tôi nhặt rau rác ngoài chợ, muốn cải thiện chỉ việc la cà gần mấy bà bán hàng lơ đễnh, vô tư một phát là xong. Chính nó và con dê cũng biết ăn cắp. Nhiều trường hợp con bé tác nghiệp còn tốt hơn tôi nữa, nhờ không ai nghi ngờ. Không ai nghi ngờ một đứa bé chăn dê mắt đổ nhử, tóc lông nhím. Nhưng điều làm tôi không chịu nổi là tôi không thể cải tạo nó được – những ‘đức tính’ như ăn vạ, vu oan, giả vờ, thì chủ nghĩa xã hội đã dạy nó từ khi chào đời; những thói đời tiểu tư sản như rửa tay sau khi bốc cứt dê, không liếm nước mũi, không dùng dao thái hành xẻ đu đủ, không vừa chửi địt mẹ vừa gọi tên lãnh tụ... thầy bu dạy tôi, tôi dạy lại nó như nước đổ đầu vịt. Càng ngày nó càng nhếch nhác thân hình và lệch lạc đầu óc. Mười bốn tuổi mà ngứa chỗ nào, nó banh háng ra dòm chỗ đó, rồi lại khoe toáng lên có lông.
Gia đình tôi không có công với Cách mạng, nên sau khi giải phóng Miền Nam, anh em tôi không được chia chác một tí chiến lợi phẩm nào. Biết vậy tôi đã chẳng thèm đi ăn cắp vặt, mà đi làm cách mạng. Trễ còn hơn không, tôi quyết tâm bỏ làng, bỏ em, một mình vào Nam, tự vớt vát. Tôi chuồn lên cái toa chở súc vật, lượt xuôi nam bỏ không, nực mùi phân. Vừa đánh một giấc thức dậy, tôi thấy con Thín – vâng em gái tôi tên Thín – nằm ôm con dê bên cạnh. Cả hai đứa thi nhau ngáy. Tôi dạy con Thín không được, mà nó dạy con dê ăn cắp và ngáy thành tài!
Vào Sài Gòn như bay lên thiên đàng. Người Nam Bộ khờ khạo, chúng tôi giải phóng bóp tiền, giầy dép, thức ăn của họ dễ như móc đồ trong túi mình. Nhưng nguy hiểm – cán bộ, công an chìm, công an nổi, trộm cắp băng đảng, cũng đi làm ăn như mình, đụng nhau mình chết. Tôi lên Quảng Ngãi tìm vàng. Tôi lọt vào một đạo quân ô hợp tìm vàng. Vàng chẳng thấy, những tay biết thời vụ – lại là dân Bắc như tôi, do bài học lịch sử cận đại – quay ra bóc lột nhau bằng mở sòng bài, quán ôm, chòi chọi. Xuýt thấy con Thín sa vào chòi chọi. Giải cứu được nó, tôi nghĩ đã đến lúc phải gả nó đi. Tôi đưa nó vào Định Quán, lúc đầu làm rừng, sau làm rẫy. Kinh tế tương đối. Con Thín cũng trổ mã, nhờ nước da trắng. Lúc diện quần bò nom cứ như con gái Sài Gòn. Tuy nhiên nhìn kỹ, nó vẫn nhếch nhác, đứng gần nghe mùi dê pha với hành mỡ chiên. Đặc biệt đầu óc càng ngày càng lệch lạc, suy nghĩ không giống ai, nói năng câu trước chửi câu sau. Đố ai sống lâu với một con giở người giở ngợm!
Sắm đài, tậu xe đạp và có quần áo lành lặn, chúng tôi có đủ tư cách về thăm quê cũ. Trong một cuộc giao tế thịt chó với bạn bè cũ, thằng Nẫm – cũng là tay có công với Cách mạng, nay là Trưởng ban Xóa đói Giảm nghèo Huyện – nhìn con Thín chòng chọc. Hôm sau tỉnh rượu, tôi một mình ra gặp thằng Nẫm ở văn phòng của nó. Văn phòng treo hình Bác Hồ và Bác Mao. Xã giao mấy câu vớ vẩn xong, tôi vào đề ngay:
“Mày muốn lấy con Thín tao gả cho.”
Nó nghệt mặt ra thú thật đã có một vợ chính thức và ba đứa ‘con gái nuôi’, không đủ sức cáng đáng thêm. Còn nữa, đứa ‘con gái nuôi’ thứ nhì hung dữ như sư tử Hà Đông, thiếu điều xơi tái hai con kia, và nếu con vợ chính thức không có Tỉnh bộ bảo kê, nó đã chuốc độc chết rồi. Nó tiếp:
“Nhưng tại sao mày hỏi thế"”
“Tối qua tao thấy mày nhìn chòng chọc vào hai quả bưởi của con Thín!” tôi trả lời.
“Tao cũng thèm thật, nhưng... thôi đã nói rồi,” nó ngưng một chập ra điều nghĩ ngợi, rồi tiếp, “Gả nó cho Trung Quốc đi!”
Tôi nhìn lên ảnh hai cụ thông gia – Bác Mao to hơn Bác Hồ. Nghi mình loạn thị, tôi nghiêng đầu, hỏi:
“Hai bức ảnh không đều nhau"”
“Đã hẳn!”
Tôi đánh ngón tay trên bàn tư duy. Đây là dịp thoát nợ. Tôi gật đầu, thòng một câu nhân đức:
“Đừng để cho nó phải khổ đấy!”
“Yên chí, tao làm mai đám tốt cho. Cơ mà, ngoài bưởi và nước da, nó có cái gì tốt để tao còn khuyến mãi"”
Tôi hớp một ngụm cà phê từ cái cốc chị phục vụ ngoài đường bưng vào. Thằng Nẫm giới thiệu chị là đối tượng xóa đói giảm nghèo. Tôi chưa bao giờ đánh giá cao em gái, biết gì mà khuyến mãi bây giờ. Thấy tôi không mở mồm, thằng Nẫm hiểu ý, cười ruồi nói tiếp:
“Tao thấy nó cũng chan hòa đấy chứ" ”
“Ừ, chan hòa cả với dê.”
“Nó còn ôm con dê ấy à"”
“Con dê già lụ khụ, nhờ vậy còn sống... Với kẻ lạ con Thín cũng chan hòa, nên mới xuýt bị hiếp ở Quảng Ngãi.”
“Sự cố thế nào"”
Con Thín, cũng vì cái tính chan hòa (đồng bào Nam Bộ gọi là hòa đồng) nên bọn đầu gấu, mẹ mìn tưởng là đĩ thõa, định làm thịt rồi đưa vào động. Tôi thêm mắm muối vào và kể cho tới khi đá tan hết trong cốc cà phê, Thằng Nẫm liếm môi hỏi:
“Mới xuýt hay đã bị hiếp rồi" Nếu rách mẹ nó rồi thì phải đi vá lại trước khi tính chuyện.”
“Nói chung là chưa. Tao can thiệp kịp thời.” Tôi vạch lưng cho nó xem cái thẹo ngang bả vai, “Chiến tích đây này!”
“Mày thương em phết. Hay thôi, bỏ chuyện làm dâu Trung Quốc đi.”
Biết nó đạo đức giả, tôi chép miệng giả theo:
“Nói chung tao có mỗi mình nó, bảo sao không thương. Nhưng anh em lớn lên cũng phải tự lập. Mày cứ làm vậy đi.”
“Cấm hối hận đấy nhá. Về bàn với em mày đi. Thứ bảy có dạ tiệc giao lưu, nói chung có nhiều mục vui phết, mày xem là máu liền. Mày đưa nó lại nhà hàng Đầm Sen. Cứ nói với bảo vệ muốn gặp tao. Đến sớm hai tiếng để vào nề nếp!” Nó rút ngăn kéo ra một tờ giấy bảo, “Ký vào đây.”
Tôi đọc sơ, nói:
“Mày làm như bán trâu. Chờ tao thông qua với nó một tiếng đã chứ.”
“Vậy cũng được.”Tôi nốc cạn cốc cà phê đá nhạt thếch, đứng dậy, bước ra cửa. Nó khều lại nói:
“Quên! Cái chủ yếu lại quên. Ba trăm đấy. Con Thín hăm bảy là hơi già, nhưng chỗ anh em, tao sẽ ép chúng nó trả mày ba trăm đô Mỹ.”
Ba trăm đô bằng một năm thu nhập béo của tôi, tôi đâu còn đường nào để mà cân với nhắc nữa" Vừa tống của nợ đi vừa có tiền! Tuy nhiên mặc cảm bán rẻ em gái và nghĩ đến lúc chia tay, tôi hơi bất nhẫn. Để khỏi nghĩ ngợi linh tinh, tôi xuống xóm tìm tươi mát. Sớm quá, các em còn ngủ. Mụ cai gà – tương đối trẻ – kéo tôi ngồi uống cà phê đợi. Mụ bấm điện thoại cầm tay bảo lính chở tới một em. “U16 đấy, chịu khó đợi nhá,” mụ quay sang tôi nói. “Dưới 16, anh sẵn sàng chờ cho em lên 17 cũng chẳng sao,” tôi đùa, tự thấy nhạt nhẽo. Khoảng nửa giờ sau, một thằng ma cô đèo honda hai em tới, trông thoáng biết ngay là gái dạt từ Cửa Lò, Sầm Sơn về (bây giờ là cuối tháng chín, ngoài biển vắng khách). Tôi cụt hứng, lắc đầu. May hai em tương đối hiền, không chửi rủa tôi mở hàng phá thối. Các em tót lên honda đi rồi, mụ lại móc điện thoại bấm.
“Khách Việt kiều khó tính. Nhớ U16 đấy!” mụ cố ý nói to cho tôi nghe.
Mụ tắt điện thoại, tôi nói:
“Này em, có thật U16 không đấy" Em đừng nói điêu nhá" Thật thì anh chờ, không anh đi chỗ khác đây. Cứ như hai em gái dạt ban nãy, thà anh quan hệ với em.”
“Anh thử quan hệ em đi" Anh không máu em không lấy tiền.”
Cái mồm mụ này có bùa, tôi xiêu lòng. Mụ đánh thức một lính ra canh động, rồi dắt tôi vào buồng. Mụ tác nghiệp đúng như ý tôi muốn, không cần chỉ đạo từng bước.
Đang nửa mùa thì có tiếng oang oang ngoài cửa. Tôi nghe đúng là giọng thằng Nẫm.
“Động tiên gì mà vắng hoe tối tăm thế này"”
Tiên sư cái thằng có bốn vợ mà còn vác dế tới đây! tôi rủa thầm. Không lẽ nó biết tôi ở đây nên tới dò xét. Tôi ghì đầu mụ xuống và nói khẽ vào tai:
“Đừng rên nữa, mặc dù em giả đò.”
Mụ đáp lại vài câu tục tĩu và cứ rên la. Bên ngoài thằng Nẫm nói chõ vào buồng:
“Ban ngày ban mặt mà làm khiếp thế" Thôi, không làm phiền, anh chỉ đến báo cho em biết là chuyến này đủ người rồi. Thứ bảy em không cần tới dạ vũ giao lưu. Chờ chuyến sau nhá!” Nói xong nó ra honda biến nhanh, tuồng như sợ mụ cai đuổi theo.
Quan hệ xong, tôi càng thêm bức xúc. Trả tiền, rồi đi thật nhanh ra khỏi xóm. Vậy là thằng Nẫm khốn nạn tính kế hoạch để em tôi thế chỗ cho con đĩ này" Tôi nghĩ và ruột gan sôi lên.
Vừa đi ra con đường bụi mịt mù để về nhà trọ, anh xe ôm nói với tôi:
“Thủ trưởng, tôi có cái này hay lắm, muốn nói, mà ngại.”
“Tôi không phải thủ trưởng. Nhưng cái hay của các anh chắc cũng như vừa rồi là cùng. Tôi mệt rồi.”
“Thủ hiểu nhầm rồi. Gọi là hay chứ không hay cho thủ và cô em...”
“Em nào"”
Trước sự ngạc nhiên của tôi, anh xe ôm kể anh biết hết đường đi nước bước của tôi và em gái tôi. Anh khuyên tôi nên đưa em gái vào Nam ngay và đừng bao giờ liên hệ với bọn thằng Nẫm. Chúng nó không những chỉ làm giầu riêng, mà còn kết thành một mạng lưới tay sai cho Trung Quốc trong hết mọi lãnh vực từ buôn bán, ngân hàng, tới sản xuất nông nghiệp, khai thác rừng, cát, kể cả bao thầu điện nước cả vùng. Tôi hỏi no nê như vậy, hà cớ gì họ phải làm hại chúng tôi. Anh ta nói nếu cô Thín không đi làm dâu Trung Quốc thì tụi đầu gấu sẽ làm cho tàn mạt suốt đời. Còn đi thì “Tôi khuyên không nên. Con gái tôi sống giở chết giở bên đó... Vúc vách có tai, tôi không nói nữa đâu.”
“Tại sao anh tốt với em tôi"”
“Nói chung tại cô em thủ trưởng tốt với tôi. Cô ấy đã cho tôi tiền. Sáng nay tôi đã chở cô đi thăm mộ ông bà cụ, cô ấy hỏi gia cảnh, tôi kể tình thực, và cô ấy cho tiền. Cô moi hết tiền bạc cô ấy có trong bóp, nói để tôi chuộc con gái tôi. Tôi hỏi tại sao cô làm vậy" Cô nói vì thủ trưởng dạy trước hết phải thương lấy con người, mọi thứ khác là giả, Đảng chỉ là đảng cướp.”
Tàu hỏa bây giờ đã khang trang hơn. Toa chở người và súc vật riêng biệt. Và chúng tôi mua vé đàng hoàng. Tôi nghi binh, đáp ô tô tham quan Hà Nội, rồi mới nhảy lên tàu hỏa. Tàu tới Vinh, tôi mới hết lo. Không những tôi sợ bọn thằng Nẫm bắt mà sợ luôn anh xe ôm. Anh ta theo dõi tôi trong bóng tối, chắc hẳn là công an chìm. “Đảng chỉ là đảng cướp,” chỉ cần câu này, tôi đi cải tạo mọt gông. Nhưng tôi có nói câu ấy đâu" Tại sao con Thín vu vạ cho tôi" Đúng là con trời đánh thánh vật. Suốt ba ngày ngồi tàu, tôi không nói với nó một câu. Mấy bận trước như vầy, tôi đã đánh cho nó một trận nhừ tử. Bây giờ ít nhất tôi phải chửi. Nhưng tôi đã không đánh chửi. Tôi ngạc nhiên vì sự thay đổi này của mình. Nhờ khỏi phải nói năng, tôi ngủ nhiều, hết ngủ lại ngắm cảnh dọc đường – việc mà từ nhỏ tới lớn tôi ít khi làm. Nhìn những nấm mộ trên đồng ruộng, tôi hối hận đã không đi thăm mộ thầy bu. Chỉ có con Thín đi. Con giở người nghĩ tới cha mẹ trong lúc tôi đi xóm. Vạch vòi trong tâm can mình, để tự hỏi tại sao tôi thay đổi. Lý do có lẽ chỉ vì câu “phải thương lấy con người”, một câu tôi cho là đểu nếu phát ra từ mồm người khác, nhưng đây là con em khờ đã gán cho tôi, tôi hả dạ.
Về Định Quán, trước hết tôi củ gói cốm Vòng đi thăm người tình. Em hí hửng đem hấp ngay để cả nhà cùng biết mùi vị Hà Nội. Nhưng mẹ em bảo đưa bà thử trước; bà lấy mấy hột cốm bỏ vào bát nước, phẩm nhuộm thôi ra xanh lè, trơ ra mấy hột nếp trắng. “Cốm đểu! Cái gì cũng có thể đểu được,” tôi chữa thẹn.
Ăn cơm và tán gẫu với mẹ con người tình, tới tối mịt tôi mới về. Tới cửa tôi nghe tiếng khóc thút thít trong nhà. Dòm qua khe ván, tôi thấy con Thín đang ôm con dê mà khóc bên ngọn đèn dầu. Vừa khóc nó vừa kể lể linh tinh, chẳng ra đầu đuôi sao cả. Tôi đẩy cửa vào. Thín quệt nước mắt vào lông con vật, quay lại.
“Anh ăn cơm chưa"”
“Chưa,” tôi nói dối, rất nhanh. Thín mừng rỡ đứng dậy, nói:
“Em chờ cơm. Đói quá!”
Tôi giấu xúc động – sự xúc động nhỏ, nhưng tôi không quen – bằng cách vuốt lưng con dê, nói:
“Mày gầy quá!”
“Tại nó không ăn.”
“Người ta không cho nó ăn à"”
“Không phải. Tại nó nhớ em.”
Tôi lấy rau muống luộc đút cho con dê. Con Thín nhìn, chảy nước mắt – có thể là những giọt nước mắt ban nãy nó cầm lại. Nhưng cũng có thể là vì nó linh cảm điều gì.
“Thín!”
“Dạ"”
“Ai dạy mày là trước hết phải thương con người"”
“Anh chứ ai"”
“Tao dạy bao giờ"”
“Hôm lụt, khi em và con dê ngồi trên thúng chai, anh ngoi dưới nước lạnh lắm!”
Tôi nghẹn lời, không hỏi còn những điều khác – “tất cả các thứ khác là giả, Đảng là đảng cướp” – tôi dạy nó bao giờ" Nếu anh xe ôm không phịa thì điều này phải là do con Thín. Con Thín nghĩ ra và gán cho tôi. Ngay tình thương cũng là nó mặc cho tôi. Tôi đứng lên, vuốt tóc nó – mớ tóc nhím đã thay bằng mớ tóc mây từ bao giờ. Đó là lần đầu tiên kể từ hai mươi năm nay tôi chạm vào ruột thịt mình, không bằng đấm đá. Thoạt đầu nó giật mình, sau như mê sảng, nói lảm nhảm, tôi nghe nó nhắc đi nhắc lại câu “em thương anh lắm”.
Sáng hôm sau con dê chết. Tôi tự an ủi ít nhất hôm qua tôi có cho nó một cọng rau muống. Con Thín buồn lắm, nhưng không khóc. Trước mộ con dê, nó nói một câu hoàn toàn tỉnh táo, hoàn toàn bất ngờ, như từ miệng Cụ Trạng Trình:
“Ở xã hội này người được chết già là có phúc. Con vật mà được thương yêu tới chết là diễm phúc hiếm hoi.”
Tâm Thanh
