COPY & PASTE.
"Nếu phải bầu chọn thuật ngữ tiếng Anh được sử dụng nhiều nhất trong xã hội Việt Nam hiện đại, và trong phần phương án có “copy và paste”, thì hẳn rất nhiều người sẽ tích vào cặp từ đó.
Trên trang Quora.com, có một người đặt hỏi: “Thứ gì bị đánh giá thấp một cách không đúng đắn nhất trong cuộc sống?”. Một người nhảy vào và trả lời: “Lawrence G. Tesler”. Một câu trả lời thú vị. Không mấy người biết đến tên người đàn ông này, nhưng trong trung tâm nghiên cứu của hãng Xerox ở thập kỷ 70, Larry Tesler đã tạo ra một thứ cực kỳ quan trọng trong cuộc sống của loài người hiện đại: phương thức “copy và paste” trong xử lý văn bản trên máy vi tính.
Trên trang Quora.com, có một người đặt hỏi: “Thứ gì bị đánh giá thấp một cách không đúng đắn nhất trong cuộc sống?”. Một người nhảy vào và trả lời: “Lawrence G. Tesler”. Một câu trả lời thú vị. Không mấy người biết đến tên người đàn ông này, nhưng trong trung tâm nghiên cứu của hãng Xerox ở thập kỷ 70, Larry Tesler đã tạo ra một thứ cực kỳ quan trọng trong cuộc sống của loài người hiện đại: phương thức “copy và paste” trong xử lý văn bản trên máy vi tính.
Khái niệm ấy quan trọng đến mức bất kỳ ai sử dụng thành thạo máy vi tính cũng hiểu được nó mà không cần phải dịch. Họ có thể không giỏi tiếng Anh, nhưng họ sẽ không dùng cụm từ Việt hóa là “sao chép và dán”. Copy và paste là copy và paste. Cũng hầu như, nó được phát âm liền mạch theo tiếng Anh là copy and paste.
Giảng viên dùng nó để soạn giáo trình. Sinh viên dùng nó để viết tiểu luận và thậm chí là cả khóa luận. Sau khi ra trường, họ sử dụng nó để làm việc. Từ những thứ đơn giản nhất như là soạn thảo hợp đồng trong các ngành thương mại hay kỹ thuật, cho đến những nghề thuần túy viết lách như là phóng viên, cũng sử dụng copy và paste.
Mấy ngày trước có một bài báo trên một tờ báo ngành khá nổi tiếng nói về facebook với “đủ các kiểu lừa đảo, trộm cắp”. Nhưng rồi những độc giả khó tính phát hiện ra phải có đến non nghìn chữ trong bài báo ấy giống hệt với các đoạn trong nhiều bài trên báo Nhân Dân trước đó. Đấy, copy and paste kỳ diệu đến mức người ta có thể sử dụng nó để nói về việc lừa đảo và trộm cắp mà không có ý thức rằng mình đang làm việc đó.
Hoặc giả cách đây vài tháng, bỗng nhiên người ta phát hiện ra hàng loạt các tờ báo lớn nhỏ trong cả nước cùng viết sai chính tả một từ rất quan trọng. Lại cũng là copy and paste mà thôi.
Giảng viên dùng nó để soạn giáo trình. Sinh viên dùng nó để viết tiểu luận và thậm chí là cả khóa luận. Sau khi ra trường, họ sử dụng nó để làm việc. Từ những thứ đơn giản nhất như là soạn thảo hợp đồng trong các ngành thương mại hay kỹ thuật, cho đến những nghề thuần túy viết lách như là phóng viên, cũng sử dụng copy và paste.
Mấy ngày trước có một bài báo trên một tờ báo ngành khá nổi tiếng nói về facebook với “đủ các kiểu lừa đảo, trộm cắp”. Nhưng rồi những độc giả khó tính phát hiện ra phải có đến non nghìn chữ trong bài báo ấy giống hệt với các đoạn trong nhiều bài trên báo Nhân Dân trước đó. Đấy, copy and paste kỳ diệu đến mức người ta có thể sử dụng nó để nói về việc lừa đảo và trộm cắp mà không có ý thức rằng mình đang làm việc đó.
Hoặc giả cách đây vài tháng, bỗng nhiên người ta phát hiện ra hàng loạt các tờ báo lớn nhỏ trong cả nước cùng viết sai chính tả một từ rất quan trọng. Lại cũng là copy and paste mà thôi.
Copy và paste là một thao tác hữu ích, nhưng cũng giống như mọi thứ tiện nghi mà xã hội hiện đại mang đến cho con người, giới hạn sử dụng là cực kỳ quan trọng. Việc lạm dụng nó có thể giết chết tư duy lúc nào không hay.Khi “đạo văn” mang một cái tên gọi rất chi là thân thiện, copy and paste, người ta bỗng nhiên quên khuấy đi mình là thằng ăn cắp. Không biết có bao nhiêu bạn sinh viên, nhà nghiên cứu, anh phóng viên và chị thư ký đã sống phụ thuộc vào nó, để rồi khả năng tự vận động chết dần chết mòn đi với cử động của ngón tay trỏ, từ phím C sang phím V (cái quy ước này là một sản phẩm của hãng Apple nhé), hai phím sát nhau, nhanh như chớp. Rồi họ trở thành một cỗ máy bị động và ngu si dần đi.
Trong một xã hội mà khả năng tự tư duy không hề lên ngôi, không hề được tôn vinh, thì copy and paste lại càng trở nên lộng hành đến mức không kiểm soát nổi. Một thông tin, một phân tích được đăng lên mạng bây giờ, truy ra được nguồn gốc chính xác có mà mất cả ngày.
Và copy and paste, tất nhiên đâu có dừng lại ở các văn bản. Nó đang có xu hướng trở thành một biểu tượng cho một phương thức tư duy.
Đức Hoàng
(Docbao.vn)
@Facebook/TungLinh
