Vì sao sách in thất thế trước ebook?
Vài tuần trước đây, tôi nói chuyện với một lãnh đạo cao cấp của một công ty lớn ở Silicon Valley. Chúng tôi nói về thời đại kỹ thuật số và anh quay ra đề cập đến chuyện sách số. “Tôi sợ là con gái tôi sẽ chẳng bao giờ mua một cuốn sách in nào nữa”, anh nói. Con gái anh 9 tuổi.(Thế hệ trẻ đã quen với ebook liệu có quay lại với sách in?)Sau đó, tôi nghĩ về cô con gái 2 tuổi của mình. Con bé có rất nhiều sách, tất nhiên là của người lớn mua cho. Tôi tự hỏi, khi đã biết sử dụng tiền, liệu cháu có móc ví ra để mua một cuốn sách in hay không? Ban đầu, tôi chắc chắn câu trả lời là “có”. Bởi nhà tôi đầy sách, và con bé có vẻ rất thích khám phá thế giới sách vở. Nhưng sau khi suy nghĩ kỹ, tôi lại không chắc chắn lắm với câu trả lời này.
Tuần trước, tập đoàn xuất bản Penguin công bố, doanh số tiêu thụ sách số của họ đạt 14% tổng doanh thu. 14% mới chỉ là con số khiêm tốn. Nhưng vấn đề là nó sẽ còn tăng lên nữa. Sách in ngày càng thất thế trước ebook. Và dưới đây là các lý do.
Tôi cũng từng “ăn ở hai lòng” giữa sách in và ebook trong vài năm qua. Tôi thường đọc sách in, trong lúc thỉnh thoảng vẫn “ngoại tình” với ebook qua các thiết bị như Sony Reader, Amazon Kindle và iPad. Tất nhiên tôi thích sách in, thích “dáng hình” của chúng; thích những cảm xúc chúng mang lại và thích sự hiện diện đông vui, đa dạng của chúng trong tủ sách nhà mình.
Tuy nhiên, tôi ngày càng nhận thấy rõ sự bất tiện khi đọc sách in, bởi chúng không có chức năng tìm kiếm. Với một bản ebook, tôi có thể nhanh chóng tìm đến đoạn văn nhắc tôi nhớ về nhân vật mà tôi đang đọc thì tự dưng quên mất. Ebook cũng dễ dàng cho tôi khi muốn chú thích hay đánh dấu đoạn văn, truyện ngắn, tiểu thuyết mình thích. Trong khi tôi không bao giờ muốn chú thích lên một cuốn sách in vì sợ làm bẩn nó. Còn chú thích lên một bản ebook, tôi có thể xóa đi bất cứ lúc nào tôi muốn.(Một thiết bị nhỏ gọn này có thể thay thế cả một chồng sách lớn.)Còn những tiện ích khác nữa của ebook, ví như ta có thể mang theo rất nhiều sách trên một thiết bị bé xíu, có thể tải cuốn sách hàng nghìn trang trong chỉ vài giây. Nhưng tôi nghĩ, chức năng tìm kiếm, chú thích và đánh dấu mới là những thế mạnh chủ yếu của ebook.
Đó là những ưu thế kéo độc giả đến với sách điện tử và cũng là những điểm yếu giết chết sách in truyền thống. Hoặc nếu không giết chết, cũng sẽ khiến sách in bị co hẹp lại, thậm chí thành cổ vật trong tương lai.
Thế hệ con gái tôi sẽ có sách giáo khoa bằng ebook. Chúng sẽ không biết đến những cuốn sách bị quăn mép, không trải qua cảnh cả mấy đứa trẻ chụm đầu vào đọc chung một cuốn sách. Chúng sẽ có những ebook đi kèm với cả video, hình ảnh 3D… Sách in lúc đó sẽ trở thành một kỷ vật gắn liền với thế hệ bố mẹ chúng. Chúng sẽ vẫn đọc sách in nhưng sẽ coi chúng như là thứ công cụ cơ bản thiếu tiện ích. Xưa nay vẫn vậy, sự tiện ích luôn thắng thế.
