Chân dung người Mỹ gốc Việt qua Census 2010
Tài liệu chính thức của Census 2010, vừa được công bố, cho thấy một cộng đồng gốc Việt năng động, trẻ hơn tuổi trung bình toàn quốc, và lớn hàng thứ tư trong số di dân gốc Á tại Hoa Kỳ. Mặc dầu tốc độ gia tăng dân số gốc Việt chậm lại trong 10 năm qua, cộng đồng chúng ta “nói tiếng Việt ở nhà” nhiều hơn các sắc dân khác. Trong 10 năm, dân số gốc Việt tăng gần nửa triệu người, và ngay tại thời điểm này, tổng số người mang họ Việt Nam tại Hoa Kỳ là: 1,548,449
Cộng đồng Việt Nam tại Hoa Kỳ có tổng cộng 1,548,449 người,theo công bố chính thức của thống kê dân số 2010 (Census 2010).(Hình phải: 10 quận có cộng đồng gốc Việt lớn nhất Hoa Kỳ, theo thống kê dân số Census 2010. Cả 3 quận đứng đầu đều thuộc về tiểu bang California. (Hình: Khoa Vũ/Người Việt)Như vậy, trong vòng một thập niên, từ năm 2000 đến 2010, cộng đồng gốc Việt tại Hoa Kỳ tăng thêm 425,921 người, tương đương 38%.
Và cộng đồng chúng ta trở thành sắc dân châu Á đông thứ tư tại Hoa Kỳ, sau Trung Quốc (gần 3.5 triệu), Ấn Ðộ (gần 3 triệu) và Philippines (2.5 triệu).
Dân Số Gốc Á tại Hoa Kỳ:
Trung Quốc: 3,347,229
Ấn Ðộ: 2,843,391
Philippines: 2,555,923
Việt Nam: 1,548,449
Hàn Quốc: 1,423,784
Nhật Bản: 763,325
Các sắc dân Á Châu khác: 2,192,151
Khoảng 3/4 người Mỹ gốc Việt tập trung ở 10 tiểu bang; với tiểu bang đông nhất là California. Ðứng thứ nhì là Texas, thứ ba là tiểu bang Washington.(Hình phải: Di dân gốc Việt chiếm hơn 9% tổng di dân gốc Á tại Hoa Kỳ. (Hình: Khoa Vũ/Người Việt).Mười tiểu bang đông dân gốc Việt nhất bao gồm: California (581,000); Texas (210,000); Washington (67,000); Florida (58,000); Virginia (54,000); Georgia (45,000); Massachusetts (43,000); Pennsylvania (39,000); New York (29,000); và Louisiana (28,000).
Cộng Ðồng Gốc Việt, 2000-2010:
Năm 2000: 1,122,528 người
Năm 2010: 1,548,449 người
Tăng: 425,921 người (37.9%)
Tính theo các khu vực đô thị (metropolitan area), vùng Los Angeles – Long Beach – Santa Ana đông dân Việt Nam nhất, với 271,000 người. Kế đến là vùng San Jose – Sunnyvale – Santa Clara với 126,000 người; vùng Houston – Sugar Land – Baytown với 104,000 người; Dallas – Fort Worth – Arlington với 72,000 người; và Washington DC – Arlington – Alexandria 59,000 người.(Hình phải: Trong 10 năm, từ 2000 đến 2010, cộng đồng gốc Việt tăng 37.9% dân số, thấp hơn các sắc dân gốc Á khác. (Hình: Khoa Vũ/Người Việt).Xếp theo thành phố, và theo con số tuyệt đối, các thành phố đông dân gốc Việt nhất bao gồm: San Jose 59,000 người; Garden Grove 47,000 người; Westminster 36,000 người; Houston 35,000 người; và San Diego 33,000.
Tuy nhiên, xếp theo tỷ lệ gốc Việt so với cư dân toàn thành phố, “vương miện” được trao cho thị trấn Midway, California, với 41% cư dân gốc Việt (Tuy vậy, thị trấn Midway không có quy chế thành phố, và vì thế không có cơ cấu chính quyền riêng).Ðứng sau thị trấn Midway là các thành phố khác, cũng thuộc California: Westminster (40%); Garden Grove (27.7%); Fountain Valley (21%).
Thành phố Morrow City, thuộc tiểu bang Georgia, có tỷ lệ gốc Việt khá cao: 20%.
10 Tiểu Bang Ðông Người Việt Nhất:
California: 581,946 (tăng 30% trong 10 năm)
Texas: 210,913 (tăng 56% trong 10 năm)
Washington: 66,575 (tăng 44% trong 10 năm)
Florida: 58,470 (tăng 76% trong 10 năm)
Virginia: 53,529 (tăng 43% trong 10 năm)
Georgia: 45,263 (tăng 56% trong 10 năm)
Massachusetts: 42,915 (tăng 26% trong 10 năm)
Pennsylvania: 39,008 (tăng 30% trong 10 năm)
New York: 28,764 (tăng 21% trong 10 năm)
Louisiana: 28,352 (tăng 16% trong 10 năm)
(Hình phải: Cứ 100 người gốc Việt tại Mỹ, có 12 người sống ở mức nghèo khó. Theo tiêu chuẩn này, cộng đồng gốc Việt chỉ “giàu” hơn 2 cộng đồng gốc Á khác, là Hmong và Cambodia. (Hình: Khoa Vũ/Người Việt)Từ thập niên 1970s đến thập niên 1990s, dân số gốc Việt tại Hoa Kỳ tăng nhanh đáng kể, một phần do làn sóng di dân cao. Kể từ năm 2000, nhịp gia tăng dân số gốc Việt bắt đầu chậm lại, ở mức 38%.
Census 2010 trích dẫn thống kê của American Community Survey (ACS) phổ biến năm 2007, cho biết, so với các cộng đồng khác, di dân gốc Việt có tỷ lệ “sử dụng tiếng mẹ đẻ ở nhà” tăng mạnh nhất (511%), tính từ năm 1980 đến 2007.
Về tuổi tác, ACS cho biết tuổi trung vị của cộng đồng gốc Việt là 35.4, so với 35.7 của các sắc dân Á Châu, và 36.8 của toàn quốc Hoa Kỳ.
10 Thành Phố Ðông Người Việt Nhất:
San Jose, California: 100,486
Garden Grove, California: 47,331
Westminster, California: 36,058
Houston, Texas: 34,838
San Diego, California: 33,149
Santa Ana, California: 23,167
Los Angeles, California: 19,969
Anaheim, California: 14,706
Philadelphia, Pennsylvania: 14,431
New York city, New York: 13,387
Trong tổng số gần 1.6 triệu người Việt hiện đang ở Mỹ, giới trẻ 17 tuổi trở xuống chiếm 26%, so với 44% của cộng đồng người Hmong, 28% của người Cam Bốt, và 27% của người Lào, và so với 20% của toàn quốc.Người gốc Việt trên 65 tuổi tại Hoa Kỳ chiếm 8% so với cộng đồng già nhất là Nhật Bản (22%) và so với 13% trên toàn quốc.
Về gia cảnh, 57% người gốc Việt có gia đình, 31% chưa bao giờ lập gia đình, khoảng 7% ly dị, 1% ly thân, và 4% góa vợ (hoặc chồng).Hình phải: 22% người Mỹ gốc Việt được sinh ra tại Mỹ; số còn lại sinh ra bên ngoài nước Mỹ. (Hình: Khoa Vũ/Người Việt)
Về mặt kinh tế, số gia đình gốc Việt sống dưới mức nghèo khó chiếm 12%, so với 25% của người Hmong (nghèo nhất), và 10% của toàn quốc. Mức nghèo khó năm 2011 do chính quyền liên bang ấn định cho một gia đình 4 người là lợi tức dưới $22,350 một năm.
Gia đình trung bình của người Việt có 4 người và lợi tức trung bình $59,000 một năm so với $47,000 của người Hmong (thấp nhất), $99,000 của người Ấn Ðộ (cao nhất), và $62,000 của toàn quốc.
Tỷ lệ người gốc Việt trên 16 tuổi có công ăn việc làm là 67%, đứng hàng thứ Tư trong cộng đồng di dân Á Châu, vào nhỉnh hơn tỷ lệ toàn quốc, 65%.
Khoảng 65% gia đình gốc Việt làm chủ căn nhà mình đang ở, (ngang với cộng đồng người Philippines) so với 48% của người Hmong và 66% của toàn quốc.
Census 2010 trích dẫn bản tường trình của Survey of Business Owners (SOB) công bố năm 2007 cho biết số cơ sở thương mại do người Việt làm chủ tăng 56% từ năm 2002 đến nay so với 40% của các sắc dân Á Châu khác.
Cũng theo bản tường trình năm 2007 của SOB, số cơ sở thương mại của người gốc Việt lên tới 229,000, tương đương 15% của toàn bộ di dân gốc Á, với doanh thu $28.8 tỷ một năm.
Gần 30,000 trong số những cơ sở thương mại này là các công ty tạo ra công ăn việc làm, mướn tổng cộng 166 ngàn nhân viên, với doanh thu $21 tỷ trong năm 2007, tăng 82% so với năm 2002.Gần 67% cơ sở thương mại của người gốc Việt thuộc ngành bảo trì, sửa chữa, dịch vụ cá nhân, giặt giũ và bán lẻ, chiếm con số cao nhất trong nhóm di dân Á Châu.(Hình phải: Trong 5 năm, từ 2002 đến 2007, cộng đồng doanh nghiệp gốc Việt tại Mỹ có thu nhập cao hơn. (Hình: Khoa Vũ/Người Việt)
Về việc thực thi quyền công dân, nhìn chung người Mỹ gốc Á ghi danh đi bầu và thực sự đi bầu ít hơn người dân bản xứ.
Census 2010 trích thống kê của Current Population Survey (CPS) công bố năm 2008 cho thấy tỷ lệ di dân gốc Á ở tuổi đi bầu khá thấp, ở mức 55% so với 71% của toàn quốc.
Ðã thế, chỉ có 48% người ở tuổi này ghi danh đi bầu, so với 64% của toàn quốc.
Cũng theo tài liệu của CPS, người nhập tịch Hoa Kỳ gốc Á ghi danh đi bầu đông hơn những người gốc Á sinh ra ở Mỹ.
Còn theo dữ liệu của ACS cho thời gian từ 2007 đến 2009, khoảng 68% di dân gốc Việt được sinh ra ở ngoài đất nước Hoa Kỳ, trong đó 73% đã có quốc tịch Mỹ.
Nhìn một cách tổng quát, cộng đồng gốc Việt tại Hoa Kỳ tương đối trẻ, xét về tuổi (35.4), tỷ lệ giới trẻ từ 17 tuổi trở xuống (26%), và tỷ lệ người 65 tuổi trở lên (8%), so với các con số tương ứng 36.8, 20% và 13% cho toàn quốc.
Với khuynh hướng gia đình, người gốc Việt có tỷ lệ ly dị 6%, thấp hơn tỷ lệ chung toàn quốc (11%), và đơn vị gia đình (3.9 người/gia đình) cũng đông hơn tỷ số trung bình toàn quốc, 3.1.
Về đời sống kinh tế, cộng đồng gốc Việt có mức lợi tức trung bình hàng năm hơi thấp ($59,000) so với $62,000 toàn quốc. Tuy nhiên, tỷ lệ người gốc Việt làm chủ căn nhà mình đang ở là 65% so với 66% của toàn quốc cho thấy tính cần kiệm và quan điểm “an cư lạc nghiệp” của cộng đồng chúng ta.
Hà Giang
