Bức ảnh “Napalm Girl” tròn 40 tuổi
Video Napalm girl
Cuối tháng
Năm/2012, nhiều Web site lớn trên thế giới đã đưa tin: “Tấm ảnh chụp “napalm
girl” đã được 40 năm”.
Chỉ trong một giây, nhiếp ảnh gia của hãng tin AP
(Associated Press) lúc đó là ông Huỳnh Công Út, tức “Nick Ut” – một thanh niên
21 tuổi – quyết định bấm máy, ghi lại hình ảnh những đứa bé kêu khóc bị bom
napalm trên một quốc lộ ở miền Nam Việt Nam trước đây. Đó là thị trấn Trảng
Bàng, cách Sài Gòn 30 phút lái xe về hướng bắc.
Đó là ngày 8 tháng 6 năm
1972, cô bé tên Phan Thị Kim Phúc nghe các binh sĩ VNCH hét lên: “chạy nhanh
đi ra khỏi nơi đây, họ sắp dội bom, chết hết bây giờ!” Chỉ vài giây sau, cô
bé thấy “vầng sáng màu vàng và cam” tỏa lên xung quanh một Thánh Thất Cao Đài
nơi gia đình cô bé trú ẩn từ 3 ngày qua. Phúc chạy nhào ra Quốc Lộ 1 cùng với
các trẻ em khác. Quần áo Phúc bị cháy tan, còn lưng và cánh tay Phúc bị cháy nám
đen. Phúc la lên “nóng quá, nóng quá”. (Kim Phúc và phóng viên Nick Út (Trảng Bàng, Việt Nam, 1973-Nguồn ảnh: AP)
Nick Út đã lấy nước cho Phúc uống rồi vội vã đưa Phúc lên
xe chạy đến bệnh viện Củ Chi. Tại đó Út nói “Tôi là một phóng viên, xin làm ơn
cứu đứa bé này, tôi không muốn nó chết”. Và mọi người đã giúp đỡ Phúc ngay. Bên
cạnh Út lúc đó còn có ký giả Christopher Wain của ITN (Independent Television
Network), ông này đã rưới nước trong căng-tin lên người Phúc (không biết việc
làm ấy chỉ làm vết bỏng thêm trầm trọng). Về sau, Wain đã giúp Út đưa Phúc từ
bệnh viện Nhi Đồng Sài Gòn đến bệnh viện Barsky, nơi duy nhất có đủ phương tiện
để điều trị những vết bỏng nặng. Qua 17 lần giải phẫu, Phúc được một nhóm các
bác sĩ gồm nhiều quốc tịch khác nhau đã tận lực cứu chứa. Sau 2 năm ròng rã, cô
bé Phúc 9 tuổi đã thoát khỏi lưỡi hái tử thần.
Thoạt đầu tấm ảnh trứ danh
không được đăng vì AP có đường lối không đăng ảnh lỏa thể, nhưng Horst Faas,
Giám Đốc phân bộ ảnh, khi liếc qua, đã thay đổi ý kiến. Ông nói: “tấm ảnh này có
giá trị lớn lắm đó”. Faas đã đúng, “napalm girl” trở thành một trong những tấm
hình chụp ấn tượng nhất về chiến tranh Việt Nam. Riêng Nick Út được trao giải
Pulitzer 1972.
Napalm Girl Phan Thị Kim Phúc
Thế còn Kim
Phúc thì sao?
Sau khi được cứu sống, Phúc trở về lại Trảng Bàng. Khi quân
cộng sản Bắc Việt chiếm được miền Nam tháng Tư, 1975 thì cái-gọi-là “giải phóng
miền Nam” chỉ làm cho cuộc sống của Phúc thêm khốn khổ vì gia đình của Phúc bị
liệt vào thành phần tư bản và bị mất tất cả tài sản. Nhưng cha mẹ Phúc vẫn cố
gắng nuôi dưỡng đứa con bị thương tật, thường xuyên phải chịu những cơn đau xé
người vì các vết bỏng cũ.
Năm 1982 – 10 năm sau tấm ảnh của Nick Út – một
nhiếp ảnh gia người Đức đến Việt Nam và muốn tìm “cô bé trong hình”. Thế là cộng
sản Việt Nam thấy ra Phúc là một công cụ quý giá. Chúng tìm ra được Kim Phúc đã
trở thành một cô sinh viên năm thứ nhất Đại học Y Khoa (TPHCM). Kể từ lúc đó
Phúc không còn được yên ổn nữa . Cô bị buộc phải đóng các bộ phim tuyên truyền.
Khi trả lời phỏng vấn báo chí nước ngoài, cô bị kiểm soát hết sức gắt gao. Nhiều
lần, Phúc tìm cách trốn chạy nhưng vẫn bị truy lùng và bắt lại. Cuối cùng, cô bị
buộc thôi học và bắt phải trở lại Trảng Bàng. Tại đây Phúc bị quản thúc nghiêm
ngặt vì là một “biểu tượng quốc gia về chiến tranh” (national symbol of
war).
Kim Phúc nói: “Tôi muốn chạy trốn khỏi tấm hình đó. Tôi bị phỏng
vì bom napalm, và tôi trở thành một nạn nhân của chiến tranh. Nhưng khi tôi lớn
lên, tôi lại trở thành nạn nhân của một thứ khác”. Thế nhưng dù luôn luôn
trong tình trạng bị o ép, rình rập trong gọng kềm của nhà cầm quyền cộng sản,
Kim Phúc may mắn tìm được một nơi trú ẩn yên ổn cho tâm hồn, đó là lúc cô tình
cờ đọc được một cuốn Kinh Thánh. Và rồi từ một tín đồ Cao Đài, Kim Phúc đã trở
thành một giáo hữu Tin Lành.
Năm 1986, Kim Phúc tìm được cơ hội đi học
tại Cuba. Tại Cuba, Phúc gặp một du học sinh là Bùi Huy Toàn. Năm 1992, hai
người kết hôn và đến Moscow để hưởng tuần trăng mật. Trong khi bay từ Moscow trở
lại Cuba, Toàn và Phúc quyết định đào tẩu khi máy bay ghé lấy nhiên liệu tại
Gander, Newfoundland (Canada). Sau đó, hai người đã được hội đoàn Tin Lành bảo
trợ để được tị nạn tại Canada.
Năm 1996, với sự giúp đỡ của Ron Gibbs,
một cựu chiến binh Hoa Kỳ và một thành viên Ban Giám đốc Quỹ Đài Tưởng niệm (The
Memorial Fund), Kim Phúc thành lập “The Kim International Foundation” với mục
đích cứu giúp các trẻ em chiến tranh trên khắp thế giới. Năm 1997, Kim Phúc được
UNESCO tặng danh hiệu “Đại sứ Thiện nguyện cho một Văn hóa vì Hòa bình”
(Goodwill Ambassador for a Culture of Peace).
Cô bé Kim Phúc trong hình
và người phóng viên Nick Út ngày nào đã gặp lại nhau khi Phúc ra được tới Cuba.
Út khuyến khích Phúc kể lại câu chuyện cuộc đời mình cho thế giới biết. Ban đầu
Phúc từ chối vì đã quá chán ghét những cuộc tra hỏi và quay phim của nhà nước
cộng sản Việt Nam, cô chỉ muốn sống một cuộc đời bình thường như bao người khác.
Nhưng cuối cùng, Kim Phúc quyết định dành lại quyền thuật lại câu chuyện đời
mình. Cuối năm 2000, cuộc đời của Phan Thị Kim Phúc đã được tác giả Denise Chong
kể lại trong cuốn sách mang tựa đề “The Girl in the Picture”.(Kim Phúc và "The Girl in The Picture"Nguồn ảnh: http://henrygarman.com)
Giờ đây 49 tuổi, Kim Phúc sống hạnh phúc ở Toronto với
chồng và 2 con. Cô có thể bình tĩnh nhìn vào bức ảnh và nói: “Rất nhiều người
chỉ biết hình tôi nhưng rất ít người biết về cuộc đời tôi. Tôi thật biết ơn vì
giờ đây tôi có thể chấp nhận tấm hình ấy như một tặng phẩm đầy sức mạnh. Và rồi
chính tôi phải chọn lựa. Và rồi tôi có thể dùng tấm hình ấy để làm việc cho hòa
bình.
DCVOnline
Ngũ Phương
